Blog by Hanna Buschke, participant in the Art of Facilitation training course
“LaLaLi” – je denkt nu misschien aan een riedeltje van een slaapliedje. Weliswaar was dit de mantra tijdens de training “Kunst van het Faciliteren”. Ik volgde deze twee-daagse training bij Han Verhoeven, omdat ik in de toekomst graag meer complexe groepsprocessen wil faciliteren. Ondanks dat ik al ervaringen heb met het omgaan met groepen door mijn achtergrond als trainer, was ik benieuwd naar deze training om de rol en vaardigheden van de facilitator beter te begrijpen.
Wat heb ik geleerd?
Iedereen kent het: Er vindt een team meeting of workshop plaats en dan is er altijd iemand die constant iets wil zeggen en zijn/haar mening wil delen. Tegelijkertijd is er meestal ook iemand die juist heel stil is en eigenlijk alleen maar luistert. Natuurlijk, het is vanzelfsprekend en zelfs belangrijk verschillende persoonlijkheden in de zaal te hebben, en niet iedereen moet altijd even veel zeggen. Tegelijkertijd is het de rol van de facilitator om ervoor te zorgen dat juist alle stemmen in de groep gehoord worden. Alleen dan kan een proces of besluit succesvol en duurzaam worden, omdat het door alle aanwezigen gedragen wordt.
Maar ja, hoe doe je dat? Ik heb geleerd dat als de luidste stemmen of de meerderheid – het “LaLaLa” – duidelijk is, je dus dieper moet graven naar het onuitgesprokene, het onzichtbare of de onenige stemmen – het “LaLaLi”.
Gesymboliseerd door een ijsberg, benadrukte Han dat het van belang is de weerstand boven water te halen, zodat uiteindelijk ook een diepere wijsheid aan het licht komt, die het proces gaat bevorderen. Voor de praktijk heeft Han ons handige concepten, tips en tools mee gegeven om dit te bereiken. Door zelf methodieken zoals Deep Democracy, Pijlen-Gooi-Sessie, Gesprek-op-Voeten of Subgrouping te oefenen hebben we niet alleen nieuwe tools geleerd maar konden we ook gelijk onze eigen facilitatievaardigheden oefenen.
Welke tip is mij bijgebleven en wil ik delen?
Ik vond het interessant dat naast “superluisteren” (met jouw oren, ogen, hart en lichaamstaal) en compassie voor iedere deelnemer, neutraliteit een van de belangrijkste meta skills is, die iedere facilitator moet hebben.
Neutraal te zijn is moeilijker dan ik dacht, maar je kan het oefenen. Door je bewustzijn ervoor te verbeteren, kan je het eerder voorkomen vooringenomen of veroordelend te reageren (in je gedachte, maar ook verbaal of door je lichaamstaal).
Een opdracht die Han ons hiervoor gaf kan je makkelijk ook met een collega doen: Zet de alarm op je mobiel op 15 minuten en vertel jouw collega binnen die tijd wat jou allemaal triggered als facilitator in communicatie . Welk gedrag, welke situaties of zinnen geven jou een trigger en hoe maakt zich dat merkbaar? (Bijvoorbeeld iemand die constant op zijn horloge kijkt of vaak negatief reageert op wat groepsleden zeggen.) Die andere luistert alleen maar, geeft geen commentaar en stelt geen vragen, ook als je even niets meer zegt of weet. Je zult merken dat je steeds meer dingen kan bedenken. Als je wil kun je daarna van rollen wisselen. In het geval van de verteller, leer je door deze oefening wat jou uit de balans brengt als je voor de groep staat. Als dat gebeurt, raak je ook sneller je neutraliteit kwijt. Het is dus handig om je ervan bewust te zijn. Als luisteraar oefen je gelijk jouw neutraliteit (gewoon luisteren zonder oordeel) en het omgaan met stilte.
Gelukkig moet ik nu niet neutraal blijven, maar kan vrij uit zeggen: Het was zeker een waardevolle training. Als je ook jouw facilitatievaardigheden wil verbeteren, kan ik hem zeker aanraden!
Meer info?
- Training De Kunst van het Faciliteren
- Neem contact op met Han Verhoeven