Door Petra de Boer
Als je 80 procent van je tijd besteedt aan het oplossen van problemen en conflicten, hou je weinig tijd over om te werken aan dat wat mogelijk is. Dat is waarom Future Search*, een aanpak om te komen tot breed gedragen plannen voor collectieve actie, focust op de toekomst en op ‘common ground’.
Wat is dat eigenlijk, common ground?
Common ground betekent letterlijk gemeenschappelijke grond. Common komt van het Engelse commons, meenten in het Nederlands. De meent was vroeger de gezamenlijke weide van een boerendorp in gemeenschappelijk gebruik. In brede zin verwijst commons naar hulpbronnen die door alle leden van een groep of samenleving gebruikt mogen worden. Denk aan een stuk grond, (schoon) water, of kennisbronnen zoals teksten en illustraties.
Volgens Cambridge Dictionary betekent common ground gedeelde interesses, overtuigingen of meningen tussen twee mensen of groepen mensen die het niet eens zijn over de meeste andere onderwerpen.
Conflicterende belangen
Waarom dan juist die focus op common ground? Veeg je daarmee de verschillen niet onder het tapijt? Wanneer partijen bij elkaar komen rondom een gedeeld vraagstuk, is dat immers vaak omdat er uiteenlopende of zelfs conflicterende belangen zijn. De tegenstelling zit als het ware besloten in het doel van de bijeenkomst.
In een Future Search nodigen we deelnemers uit om al hun gezichtspunten te delen, zonder te proberen alle verschillen op te lossen. In plaats hiervan zetten we het potentiële conflict in de wacht en stellen we de gemeenschappelijke belangen voorop. Problemen en conflicten worden zo een bron van informatie, geen onderwerpen om actie op te ondernemen.
Dit betekent niet dat we de polariteiten vermijden, maar we confronteren ze ook niet. We nodigen mensen uit om weg te blijven van het elkaar overtuigen van het eigen gelijk. In plaats hiervan stoppen we al onze energie in het vinden van de breedste gemeenschappelijke basis. Ambities die iedereen in de zaal kan ondersteunen.
100% support
Common ground gaat over die zaken waar we het 100 procent over eens zijn. Dat is niet hetzelfde als consensus. Bij consensus wordt net zo lang gesproken over de geschilpunten totdat er een formule is gevonden die voor elke deelnemer aanvaardbaar is. Of het compromis, waarbij beide, of alle partijen iets toegeven om tot overeenstemming te komen.
In een Future Search hoeven we het niet over alles eens te zijn. We vragen subgroepen om in korte statements te beschrijven wat zij denken dat iedereen wil voor de gezamenlijke toekomst. Deze worden vervolgens plenair gedeeld. Als een of meer mensen bezwaar hebben tegen een common ground statement, wordt deze op de ‘niet akkoord’-lijst geplaatst.
“Je kan anders naar de wereld kijken, en toch samen actie ondernemen.”
Als je het proces zorgvuldig doorloopt en deelnemers vraagt wat ze allemaal willen als basis voor de toekomst, blijkt in regel dat het gros van de statements (80 tot 95 procent) op instemming van iedereen kan rekenen. Soms moet een formulering worden aangepast. En als ook maar een enkeling zich er niet in kan vinden, vaak wegens hele fundamentele waarden en zorgen, dan gaat het statement naar de niet-akkoord-lijst. Vervolgens blijken dergelijke issues vooruitgang zelden in de weg te zitten. Je kan anders naar de wereld kijken, en toch samen actie ondernemen.
Krachtige basis voor verandering
Vergis je niet, het vinden van common ground is geen peuleschil. Dat lukt niet in een vergaderingetje op een achternamiddag. Dit vraagt een serieuze tijdsinvestering en de bereidheid van iedereen om daadwerkelijk alle stemmen te horen.
Een Future Search-conferentie is een soort snelkookpan, waarin zo’n zestig belanghebbenden in 2,5 dag samen het fundament voor de toekomst vormgeven. Dat wat iedereen wil, daar gaan partijen samen actie op ondernemen. e focus op de toekomst genereert energie, stimuleert creativiteit en werkt transformatief.
—————————————–
* Een Future Search brengt belanghebbenden samen rond een gedeelde vraagstuk. Een inspirerende zoektocht én een strak geleid proces dat partijen helpt bij het ontdekken van hun gedeelde basis (de common ground), het formuleren van gedeelde ambities en het maken van breed gedragen plannen voor collectieve actie.
Vier principes zijn cruciaal om te komen tot goede uitkomsten:
- Het hele systeem in de kamer
- Globaal denken, lokaal handelen
- Focus op de toekomst en common ground, niet op problemen en conflicten
- Zelfmanagement en verantwoordelijkheid voor actie.
Bron: ‘Future Search, Getting the Whole System in the Room for Vision, Commitment and Action’ van Marvin Weisbord en Sandra Janoff (derde editie, 2010).
—————————————–
Stay tuned!
In een volgend blog zoomen we in op een van de andere vier principes. Wil je dit blijven volgen, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief of volg ons op LinkedIn..